Samengesteld gezin en je pensioen

Wat moet je over je pensioen weten als je een nieuwe relatie hebt? Heb je later nog wel voldoende pensioen? We hebben een aantal punten voor je op een rij gezet, zodat je weet waar je recht op (kunt) hebben en waar je op moet letten. Dat is natuurlijk wel zo prettig; Pensioenfonds TNO denkt met je mee.

Wat krijg jij van je ex-partner?

Allereerst moet je onderscheid maken tussen ouderdomspensioen en partnerpensioen.

Woonden jullie samen? Wettelijk gezien heb je dan geen recht op verdeling van het ouderdomspensioen.

Wel kun je recht hebben op partnerpensioen als je ex-partner in de toekomst overlijdt, maar dat geldt alleen als jullie een notarieel samenlevingscontract hadden en de partner aangemeld was bij het pensioenfonds. Stel je ex-partner overlijdt dan heb jij recht op een deel van het partnerpensioen. De hoogte van dat partnerpensioen is afhankelijk van het bedrag dat destijds was opgebouwd op de datum dat jullie relatie is beëindigd. Als er al eerdere relaties waren, wordt het partnerpensioen dat is toegekend aan die ex-partners van dit bedrag afgetrokken. Omdat jullie relatie is beëindigd noemen we dit ‘bijzonder partnerpensioen’.

Waren jullie getrouwd of hadden jullie een geregistreerd partnerschap? Dan geldt een aantal wettelijke regels.

Als ex-partner heb je namelijk recht op de helft van het ouderdomspensioen via je ex-partner. Tenzij jullie in de huwelijkse voorwaarden andere afspraken hebben vastgelegd over de verdeling van het ouderdomspensioen. Hierbij gaat het overigens alleen over het deel van het ouderdomspensioen dat is opgebouwd in de tijd dat jullie getrouwd waren of dat er sprake was van een geregistreerd partnerschap. De pensioenopbouw vóor het huwelijk of na de scheiding, valt hier niet onder.

Wat betreft het recht op ‘bijzonder partnerpensioen’ als je ex-partner in de toekomst overlijdt, geldt in principe hetzelfde als bij samenwonenden. Een verschil is wel dat de ex-partner automatisch is aangemeld bij het pensioenfonds. Verder kunnen jullie bij het huwelijk of het geregistreerd partnerschap vastgelegd hebben om anders om te gaan met het recht op ‘bijzonder partnerpensioen’. Ook is het mogelijk dat je als ex-partner officieel afstand doet van dat recht met deze afstandsverklaring, die ook staat bij ‘Documenten’ op de site.

Je nieuwe partner en pensioen: wat kun je afspreken?

Als je een nieuwe partner hebt, kun je dus opnieuw voor elkaar partnerpensioen opbouwen. De opbouw daarvan start vanaf het moment dat de eerdere relatie is beëindigd. Om recht te hebben op het partnerpensioen moeten jullie die afspraken wel hebben vastgelegd bij de notaris. Je nieuwe partner heeft dan recht op partnerpensioen over het gedeelte dat is opgebouwd nadat de vorige relatie is beëindigd. Besluiten jullie om te trouwen dan is er gelijk al meer geregeld; dan is er immers ook recht op ouderdomspensioen. Bovendien kun je daarover of over het partnerpensioen nog specifieke afspraken laten vastleggen. Het recht op ouderdomspensioen gaat echter alleen over de huwelijkse periode.

Een andere situatie is natuurlijk ook nog mogelijk. Stel jij had voor je relatie wel een partner, maar je nieuwe partner niet.

In die situatie heb jij recht op partnerpensioen over een langere periode. Het recht op ouderdomspensioen voor jou is niet langer, want dat recht gaat altijd alleen over de huwelijkse periode. Vinden jullie dat verschil onderling geen probleem, dan is dat natuurlijk helemaal prima. Willen jullie een andere verdeling afspreken bij de notaris? Dat kan natuurlijk altijd. Als jullie niet kiezen voor een huwelijk of geregistreerd partnerschap, zorg dan dat je onderling goede afspraken maakt over het ouderdomspensioen en leg afspraken over het partnerpensioen vast in een samenlevingscontract en meld je partner aan bij Pensioenfonds TNO met dit formulier, dat ook staat bij ‘Documenten’ op de site.

Afhankelijk van wat jullie precies afgesproken en geregeld hebben, kun je dus in aanmerking komen voor een deel van het ouderdoms- en partnerpensioen van je ex-partner dat is opgebouwd tijdens jullie huwelijk of officiële samenwonen.

Regel je niets: waar heb je automatisch recht op als ex-partner of als nieuwe partner?

Heb je geen samenlevingscontract en ben je niet getrouwd of heb je geen geregistreerd partnerschap, maar wel een partner? Dat kan ook.

Je partner is dan bij Pensioenfonds TNO niet bekend. Je bent dan - al dan niet bewust - volledig financieel onafhankelijk van je partner. Je hebt dan nergens recht op als jullie uit elkaar gaan of als je partner of ex-partner overlijdt. Je bouwt ieder voor zich ouderdomspensioen en partnerpensioen op en als je komt te overlijden dan vervalt dat aan het pensioenfonds. Je partner of ex-partner heeft er geen recht op.

Het voordeel is dat je niet een aanspraak op je ouderdomspensioen of partnerpensioen aan iemand geeft, waar je spijt van kunt krijgen. Als jullie relatie wordt beëindigd, dan heeft je ex-partner immers geen recht op een deel van jouw ouderdoms- of partnerpensioen. Je kunt dat recht dan eventueel aan je nieuwe partner geven, mits je dan wel het een en ander daarvoor vastlegt.

Het kan natuurlijk ook zo zijn dat jullie gewoon bij elkaar blijven en dat een van beide eerder overlijdt. Door iets vast te leggen, zorg je voor elkaar. Want als niets is vastgelegd heb je ook geen recht op partnerpensioen.

Waar je ook voor kiest: het is belangrijk dat je voor jezelf nagaat wat je financiële situatie is. Kijk dan niet alleen naar de situatie nu, maar denk ook na over de toekomst als je met pensioen gaat. Heb je dan nog voldoende inkomsten? Zo niet, kijk dan welke mogelijkheden er zijn om je toekomstige inkomen aan te vullen of je toekomstige uitgaven te verlagen.

Wat krijgen je (stief)kinderen?

Naast ouderdomspensioen en partnerpensioen bouw je bij de pensioenregeling van Pensioenfonds TNO ook wezenpensioen op. Als je komt te overlijden, krijgt je partner een partnerpensioen en je kinderen tot 21 jaar krijgen een wezenpensioen. Maar ook dat geldt alleen als jullie daar afspraken over gemaakt hebben die bij de notaris zijn vastgelegd.

En je stiefkinderen? Die krijgen alleen een wezenpensioen als je de kinderen van je nieuwe partner officieel erkend hebt. Op die manier kunnen zij – net als je eventuele eigen kinderen - ook in aanmerking komen voor wezenpensioen.

Allemaal losse stukjes pensioen: hoeveel is dat?

Als je dus een ex-partner en een nieuwe partner hebt, dan heb je mogelijk bij verschillende partners recht op een deel van het ouderdoms- en partnerpensioen. Maar hoeveel is dat bij elkaar? Het zijn dan immers allemaal losse stukjes pensioen.

Je kunt dan het best kijken op Mijnpensioenoverzicht.nl. Als je daar inlogt met je DigiD dan kom je op je persoonlijke pensioenpagina van de overheid. Daar zie je wat je waar allemaal aan pensioenrechten hebt opgebouwd. Ook je AOW staat daar al bij.

Op die manier krijg je een beeld van wat je aan pensioen krijgt. Maar is dat voldoende? Dat is een belangrijke vraag. Naast AOW en pensioen dat is opgebouwd via je werkgever of via de werkgever van je ex-partner, kun je natuurlijk zelf ook pensioen regelen. Bijvoorbeeld met een lijfrente of banksparen.

Dit kun je doen als het financieel tegenzit Neem vrijblijvend contact op met het Sociaal Personeelsfonds (SPF).

Samenvattend: dit moet je regelen

Allereerst moet je voor jezelf bepalen in hoeverre je het belangrijk vindt om financieel onafhankelijk te zijn en of je voor de ander (en zijn of haar kinderen) financieel wilt zorgen mocht jij er niet meer zijn. Dus wil je ook voor de ander zorgen of wil je samen iets anders afspreken.

Zo ja, dan is het belangrijk om je afspraken bij de notaris vast te leggen in de voorwaarden van jullie samenlevingscontract, huwelijk of geregistreerd partnerschap.

Vergeet ook niet om je partner aan te melden bij het Pensioenfonds als jullie een samenlevingscontract hebben en partnerpensioen voor elkaar willen regelen.

En zorg natuurlijk ook dat je de kinderen van je nieuwe partner hebt erkend. Alleen dan kunnen zij tot hun 21e in aanmerking komen voor het wezenpensioen waarin de regeling van Pensioenfonds TNO voorziet mocht dat onverhoopt van toepassing zijn.

Zorg dat je weet wat je rechten en de wettelijke regels zijn zodat je niet voor onaangename verrassingen komt te staan. Het kan soms best complex zijn.

Gaan jullie uit elkaar? Dan kun je jullie afspraken vastleggen in een Echtscheidingsconvenant. Op de site van de Rijksoverheid lees je meer over ouderdomspensioen na scheiden.

Verder gaat er binnenkort nog het een en ander veranderen. Vanaf 1 juli 2022 gaat de wet Verevening pensioen in. Lees er alvast meer over in dit artikel van Geldwijzer of bekijk met deze tool van Geldwijzer wat de ontwikkelingen zijn.