De wereld van pensioenen gaat veranderen
Kostijn en Hans leggen uit waarom
De wereld van pensioenen gaat veranderen
Kostijn en Hans leggen uit waarom
Er komt in de nabije toekomst een nieuw pensioenstelsel. Welke kant het op gaat, is nog niet precies te vertellen. Maar we krijgen er zeker mee te maken, ook Pensioenfonds TNO. Het is belangrijk dat dat wordt doorgezet.
Kostijn van Gerven, directeur van Pensioenfonds TNO, en Hans Veltman, adjunct-directeur en integraal riskmanager, leggen uit waarom. Zonder allerlei ingewikkelde berekeningen. Wel krijg je een beeld van hoe het zit. De rente speelt daarin een cruciale rol.
Kostijn: “De rente is al 30 jaar aan het dalen. Er moet iets gebeuren.”
“Neem bijvoorbeeld de hypotheekrente van 30 jaar geleden”, zo vertelt Kostijn. “In mijn geval was dat 9,7%. Tegenwoordig staat de hypotheekrente ruim onder de 2%. Dat is een flink stuk lager. Er is veel geld in de westerse wereld, waardoor de ‘prijs’ voor geld laag is. Die economische wetmatigheid geldt nog steeds en dat is ongunstig voor pensioenfondsen.” “Er is ongelooflijk veel geld nodig om te kunnen voldoen aan de vereisten van het pensioensysteem”, vult Hans aan. “Je moet rekenen met de rente van nu voor de pensioenen van de toekomst. Ondertussen blijft de rente dalen. Dat betekent dat pensioenfondsen steeds meer vermogen nodig hebben om ook in de toekomst de pensioenen van al onze deelnemers te kunnen betalen.” Daarna moet het geld niet op zijn, want ondertussen komen er weer nieuwe deelnemers bij. Het gaat dus ook over de pensioenen van toekomstige collega’s.
Kostijn legt ook uit dat het Nederlandse pensioenmodel vrij uniek is. “Als je kijkt hoe het pensioenstelsel in Nederland is opgezet, dan is dat niet te vergelijken met andere landen. In veel andere Europese landen betalen de werknemers namelijk het pensioen van de gepensioneerden. Dat wordt ook wel het omslagstelsel genoemd. In Nederland is dat niet zo. In Nederland is het pensioensysteem gericht op het sparen voor de toekomst. Op die manier worden risico’s gedeeld en gezamenlijk opgevangen.”
In feite heeft Nederland een heel sterk pensioenmodel, maar met de blijvend dalende rente staat het huidige stelsel onder druk. Hans vertelt hoe lastig dat uit te leggen is: “Sinds de crisis van 2008 is de pensioenpot twee keer zo groot geworden. En toch gaat het slecht met pensioenen in Nederland. Dat voelt voor een buitenstaander vaak vreemd. Dat is begrijpelijk. Ook daar speelt die lage rente een rol. Om aan de toekomstige pensioenverplichtingen te kunnen voldoen is steeds meer geld nodig. Dat zijn die enorme vermogens die pensioenfondsen moeten hebben.”
Hans: “Het nemen van grote risico’s is onmogelijk. Een pensioenfonds is een heel specifieke belegger.”
“Natuurlijk willen we voldoende rendement halen, maar de risico’s moeten acceptabel zijn. We voelen ons verantwoordelijk voor het toekomstige inkomen van onze deelnemers”, vertelt Hans. “Het nemen van grote risico’s is onmogelijk. Een pensioenfonds is een heel specifieke belegger.” “Het is bij Pensioenfonds TNO zelfs zo dat we met ons beleggingsbeleid de onderkant beschermen”, geeft Kostijn aan. “Dat wil zeggen dat we geen grote risico’s nemen. Daarmee voorkomen we ook onverwacht grote verliezen.”
Kostijn: “Door die keuze zitten wij als Pensioenfonds TNO aan de goede kant. De kans op korten is bij ons voorlopig klein.”
“Veel fondsen hebben een slechtere uitgangspositie om naar nieuw stelsel te gaan. Neemt niet weg dat de jarenlange dalende rente bij alle fondsen parten speelt. Ook bij ons. Er moet echt iets veranderen. We vinden dan ook echt dat de ontwikkeling naar een nieuw stelsel doorgezet moet worden”, benadrukt Kostijn. Ook Hans onderstreept dat. “Door de lage rente worden de pensioenen steeds duurder. Dat is ook te merken bij de vaststelling van de premie voor 2021. Of de premies van pensioenen moeten fors omhoog of je kunt minder pensioen opbouwen.”
“Juist voor jonge generaties is die verandering belangrijk”, geeft Kostijn aan. “Niet voor niets is er een streng beleid in Nederland en moeten pensioenfondsen veel geld in kas hebben, dat is juist voor de komende generatie. Die pensioenen mogen we niet op het spel zetten. Maar het wordt wel moeilijk als er niets verandert. Pensioenen worden dan heel onaantrekkelijk. Het probleem van de lage rente is bij een nieuw stelsel niet opgelost, maar omdat behaalde rendementen straks eerder mogen worden uitgekeerd, wordt het stelsel wel robuuster.”
De wereld van pensioenen gaat veranderen, maar hoe snel?
Hans en Kostijn vertellen dat het formele tijdschema gericht is op invoering in 2022. Naast de ontwikkeling van het nieuwe stelsel, vraagt ook de overgang naar dat nieuwe stelsel aandacht. “Ondersteuning in de vorm van regelgeving helpt enorm om de overstap te maken naar het nieuwe stelsel. Al blijft maatwerk nodig”, vertelt Kostijn. “Onze focus is zorgen voor een goede overgang en een evenwichtige belangenafweging. Dat doen we samen met de sociale partners van TNO en het Verantwoordingsorgaan. Zover is het nu nog niet. Zodra er meer bekend is, zullen we je daar uiteraard over informeren.”