De stem van het VO
Gedurende het jaar adviseert en beoordeelt het Verantwoordingsorgaan (VO) het bestuur. Wat maakte 2024 anders dan andere jaren en waar zat dat in? We gaan daarover in gesprek met twee leden van het Verantwoordingsorgaan: Peter de Haan (voorzitter) en Tariq van Rooijen.
Allereerst is het goed om te weten dat het VO gevormd wordt door 9 leden: 3 namens de werknemers, 3 namens de gepensioneerden en 3 namens de werkgever. Stuk voor stuk zijn het werknemers en pensioengerechtigden die zich naast hun baan of pensioen inzetten om de belangen van alle deelnemers van Pensioenfonds TNO te behartigen. Dat is op zich best een uitdaging, want pensioen is een complexe materie en daar komt nu ook nog eens het nieuwe pensioenstelsel bij. Natuurlijk krijgen alle VO-leden een SPO-cursus op het gebied van pensioenen, maar dan nog is het soms pittig.
“De kant die het opgaat met de nieuwe pensioenregeling is in 2024 veel concreter geworden.” Tariq van Rooijen
Peter de Haan
Tariq van Rooijen
Taak van het VO
De taak van het VO is om te beoordelen of bij (voorgenomen) besluiten van het bestuur evenwichtige belangenafweging heeft plaatsgevonden. Dat wil zeggen of rekening is gehouden met het belang van alle belanghebbenden. Daarnaast heeft het VO op een aantal onderwerpen adviesrecht (bijvoorbeeld bij beloningsbeleid, premie, klachtenprocedure). Vanwege de overgang naar de nieuwe pensioenregeling heeft het VO op een aantal punten zelfs een verzwaard adviesrecht. Het is een verantwoordelijke taak. Mensen die verder af staan van het fonds kijken mee met de beslissingen die het bestuur neemt. Er wordt gekeken naar de belangen van jonge deelnemers, oudere deelnemers, gewezen deelnemers en gepensioneerden en in hoeverre dat evenwichtig is.
Het oordeel van het Verantwoordingsorgaan
Het VO kijkt dus kritisch naar het handelen van het bestuur. Het oordeel van het VO over 2024 lees je op pagina 95. Je kunt daarin lezen dat het een dynamisch jaar was. Er wordt in het oordeel van 2024 ook stilgestaan bij de interactie tussen het bestuur en het VO.
In deze Life & Pension krijg je wat extra achtergrondinformatie vanuit twee VO-leden over de intensieve periode. Een periode waarbij de verschillende belangen vanwege de transitie extra naar voren kwamen.
“Vanwege het advies, de grote belangen en de tijdsdruk – voor 1 juli moet het plan ingediend zijn bij De Nederlandsche Bank - was het afgelopen periode intensiever en urgenter dan daarvoor.” Tariq van Rooijen
Wat 2024 anders maakte: richting is concreter
Belangrijkste onderwerp was en is de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel. In 2024 is de richting die het opgaat met de nieuwe pensioenregeling veel concreter geworden, vertelt VO-lid Tariq van Rooijen. Sinds 2022 zit Tariq in het VO en hij merkte echt verschil met voorgaande jaren. “Het is een stuk concreter. Een voorbeeld daarvan zijn de details over de compensatie van het afschaffen van de doorsneesystematiek en de invloed van de dekkingsgraad bij de overgang naar de nieuwe pensioenregeling. Wat 2024 verder anders maakte is dat er in 2024 meer overleggen waren met zowel het bestuur als overleg binnen het VO, juist ook omdat het concreter is geworden.”
Dynamiek van de kennisvoorsprong
“Wat ook opviel in 2024,” vult Peter aan, “is dat de geleding van de gepensioneerden al veel meer betrokken was bij diverse onderwerpen in het kader van het hoorrecht.” De vereniging van gepensioneerden, eTNOs, heeft in 2024 haar hoorrecht mogen uitoefenen; ze zaten daardoor al goed in de materie en dat gaf een eigen dynamiek in het VO. Er was als het ware een kennisvoorsprong bij gepensioneerden. “Gepensioneerden hebben vaak ook net wat meer tijd om zich in te lezen en alle ontwikkelingen goed te volgen. Dat is nou eenmaal zo. Door de transitie werd het verschil in belangen versterkt en dat speelde vooral in 2024,” geeft Peter aan.
Daarnaast waren er nieuwe VO-leden vanuit de werkgevers die veel kennis moesten inhalen. ”Zij brachten veel managementvaardigheden mee, wat goed van pas kwam in de fase van de transitie in 2024,” vertelt Tariq.
“Door de transitie werd het verschil in belangen versterkt en dat speelde vooral in 2024.” Peter de Haan
Verschil in belangen in 2025 duidelijker
“In het jaar waarin we nu zitten, 2025, is dat verschil in kennisniveau weer recht getrokken,” geeft Tariq aan. “Wat nu meer dan voorheen naar voren komt is het verschil in belangen.” “Dat is ook niet vreemd,” vult Peter aan. “Onder normale omstandigheden geef je advies als VO. Dat is dan vaak een unaniem advies of je komt tot een consensus. Voor de transitie is dat anders. In de wet staat dat een VO afwijkende adviezen mag geven vanuit de geledingen.” Tariq benadrukt: “In het voorjaar van 2025 had het VO ook veruit het belangrijkste advies ooit te geven. Wat bijvoorbeeld speelt zijn de risico’s rondom de koopkracht tijdens de uitkeringsfase. Voor gepensioneerden is dat iets wat direct bij die groep speelt. Daarentegen zijn deelnemers meer bezig met de pensioenpremie en dat soort zaken.”
Een enorm intensieve periode
Peter vertelt dat 2024 en ook nu in 2025 een intensieve tijd is voor het VO: “Dat zit zowel in de veranderingen die er zijn als in de omgang met elkaar.” Tariq beaamt dat: “Het is een grote operatie. Vanwege het advies, de grote belangen en de tijdsdruk – voor 1 juli moet het plan ingediend zijn bij De Nederlandsche Bank - was het afgelopen periode intensiever en urgenter dan daarvoor. Ook bij TNO is het heel druk met de voorbereiding op de nieuw strategische periode.”
“Ik heb bewondering voor de actieve deelnemers in het VO die balans moeten zoeken tussen hun dagelijkse werk en het VO.” Peter de Haan
Tijd maken voor het VO-werk
Als VO-lid krijg je ruimte van je werkgever voor het VO-werk. Tariq maakt daarbij zelf de inschattingen wanneer hij wat doet. “Het is een hele intense periode, maar dat heeft ook wel iets. Het is belangrijk om goed werk te verrichten voor de nieuwe pensioenregeling.” Peter geeft aan dat dat voor gepensioneerden makkelijker is omdat zij minder verplichtingen hebben. “Ik heb bewondering voor de actieve deelnemers in het VO die balans moeten zoeken tussen hun dagelijkse werk en het VO.”
Nu op naar de zomer
Al met al is het duidelijk dat het een intensieve tijd is waarin ook het VO zit. Wat doen Peter en Tariq om in deze intensieve periode waarin het VO zit te ontspannen en weer op te laden?
Peter zingt in een gemengd klassiek koor. “Er was een ding wat ik beslist wilde gaan doen toen ik zes jaar geleden met pensioen ging en dat was meezingen met de Matthäus-Passion. Dus werd ik lid van een koor. Inmiddels heb ik ook al veel andere stukken gezongen zoals de Messiah van Händel en de Petite Messe Solennelle van Rossini.” Helemaal nieuw was Peter niet in de muziek. “Ik had voordat ik met pensioen ging nooit gezongen, maar wel piano gespeeld. Heel vroeger toen er nog personeelsverenigingen waren, speelde ik ook wel eens mee met een concert.”
Tariq heeft genoeg afleiding met zijn twee jonge kinderen. “Het kost energie en geeft energie. Daarnaast probeer ik tijd te maken voor atletiek en hardlopen. Al staat atletiek wel op een lager pitje dan voorheen. Het is vooral trainen en af en toe doe ik mee met een wedstrijd. Ik ben dan misschien een van de jongere leden in het VO, maar ik merk wel dat ik met mijn 45 jaar meer blessuregevoelig ben. Hardlopen doe ik bij een club in Wageningen. Ik heb ook wel eens met TNO meegelopen met de City-Pier-City, maar ik was vroeger meer van de kortere afstanden zoals de 400 of 800 meter.”
Binnenkort - voordat deze editie van de Life & Pension verschijnt – staat nog een VO-vergadering op de planning. Daarna is het even wat rustiger en tijd om te genieten van de zomer waarna ze eind augustus weer verder gaan.